De opwekking in Wales

- Evan Roberts en Gods kracht onder de mijnwerkers -
Theo Veldhuis
Bron: Herstel & boek

Paniek breekt uit in de mijnen in het uiterste zuiden van het Britse Wales: de productie ligt al dagenlang stil en de mijnwerkers zijn in opperste beroering. Een opwekking is uitgebroken in de kleine Moriah Chapel van het dorpje Loughor aan de zuidkust van Wales. Gods Geest wordt machtig uitgestort en de mijnwerkers komen massaal tot bekering, met grote, maar ook verrassende gevolgen. Jarenlang beulden ze zich af in de kolenmijnen en joegen ze de paarden op met grof gevloek. Nu de mijnwerkers zijn bekeerd, is het gevloek gestopt, maar de paarden ook..! De lastdieren missen het gevloek en getier, zijn hierdoor totaal in verwarring gebracht en weigeren spontaan dienst. Dit is het verhaal van een opwekking die invloed had op de hele wereld.

Het is herfst 1904. Het Britse Wales ligt er nat en verlaten bij. Veel reden tot optimisme hebben de bewoners niet. Het werk in de mijnen is zwaar en gevaarlijk, de lonen zijn laag en de prijzen hoog. Uitzicht op een betere toekomst is twijfelachtig. De meeste scholieren worden al vòòr hun tiende jaar van school gehaald om twaalf uur per dag, zes dagen per week, te zwoegen in de duistere, onderaardse gangen van de kolenindustrie. Onder hen is de negenjarige Evan Roberts.

Evan John Roberts

Evan John Roberts wordt geboren op 8 juni 1878 in een streng, calvinistisch gezin, waar de bijbel het middelpunt vormt van het leven. Al vanaf jonge leeftijd verdiept Evan zich ijverig in de dingen van God. Als Evan negen jaar oud is, raakt zijn vader gewond bij een mijnongeluk, waardoor hij niet meer kan lopen. De jonge Evan wordt van school gehaald om in de mijnen te werken en te zorgen voor brood op de plank. Ondanks het zware werk handhaaft Evan ook in de mijnen zijn gewoonte om bijbelteksten uit zijn hoofd te leren. Iedere morgen geeft hij bij de ingang van de mijnschacht de arbeiders een bijbeltekst mee en een bemoediging voor de werkdag. Ook zijn bijbel heeft hij altijd bij zich, soms verborgen in een spleet tussen de rotsen. Hoewel de andere mijnwerkers er eigenlijk niets van moeten hebben, laten ze de jonge prediker vreemd genoeg met rust.

Zijn hart is zó vol van liefde voor Gods Woord, dat hij regelmatig vergeet te eten of naar bed te gaan. De vele uren in Gods aanwezigheid maken Evan gevoelig voor de Heilige Geest, die hem steeds meer openbaring begint te geven. Iedere nacht om één uur wordt de jonge Evan wakker met een overweldigend verlangen om te bidden. Regelmatig gebeurt het dat hij de rest van de nacht geen oog meer dicht kan doen vanwege de enorme gebedslast die hij voelt. Ook ontvangt hij een aantal visioenen, waaruit hij opmaakt dat God honderdduizend mensen gaat redden. Tegen het einde van 1903 is Evan Roberts ervan overtuigd dat God een grote opwekking gaat geven in Wales. Hij is inmiddels 25 jaar.

De voorbereiding Niet alleen Evan Roberts is voorbereid op grote dingen van God. In de Verenigde Staten, ver buiten het gezichtsveld van Evans, wordt een jonge voorganger door God tot verbrokenheid gebracht. Door de radicale prediking begint zijn kerk te groeien en het duurt niet lang voor de man het verlangen krijgt terug te gaan naar zijn geboortegrond: Wales. Eenmaal in Wales slaat zijn boodschap niet bij iedereen even goed aan, maar met name de jongeren vormen een groep die achter hem staat. Ze komen in contact met de beroemde prediker dr. F.B. Meyer, die hen meeneemt naar de Keswick-conferentie, georganiseerd door de zogenaamde heiligingsbeweging. Gods heiligheid maakt diepe indruk op hen. In augustus 1904 vindt een tweede conferentie plaats, waar veel mensen vast overtuigd raken van Gods grootheid.

Moriah Chapel, de gemeente van Roberts, waar de opwekking in Wales begon

Gedurende het jaar 1904 worden overal in Wales mensen opgeroepen om te bidden voor opwekking. Niet alleen Evan Roberts, maar ook een aantal andere predikers houden gebedsdiensten die soms de hele nacht duren. Met name de samenkomsten onder leiding van de evangelist Seth Joshua worden massaal bezocht. Ook Evan Roberts is geregeld aanwezig bij deze bidstonden, waarin de mensen dringend worden oproepen zich te buigen voor God.

De opwekking breekt uit In het kleine dorpje New Quay bevindt een voorganger zich in een crisis. Hij is wanhopig over het gebrek aan zalving in de diensten en begint God intensief te zoeken. Al snel begint de Geest te waaien door de kerk en de mensen stromen toe. Als hij een klein meisje laat getuigen van haar liefde voor de Here Jezus, breekt een geweldige opwekking los, die al snel duizenden mensen raakt. Veel jongeren stromen vanuit de kerken de straten op om te getuigen van Jezus. Tegelijkertijd wordt Gods heerlijkheid uitgestort in het stadje Rhos en als de beroemde evangelist Reuben A. Torrey in Cardiff het evangelie brengt, lijkt de atmosfeer geladen met heilige elektriciteit.

Een aantal bidders beginnen opwekkingsdiensten te houden, waar steeds meer mensen op af komen. Opvallend is dat de leiders van de samenkomsten bijna allemaal jonger zijn dan vijfentwintig jaar. Hun honger naar God en hun passie voor verloren zielen zorgen ervoor dat een geweldige opwekking uitbreekt in het zuiden van Wales. Met name Evan Roberts wordt gezien als leider van deze opwekkingsbeweging. Overal waar hij komt, drommen duizenden mensen samen, zonder een enkele advertentie of aankondiging. Toch is het niet zijn welbespraaktheid of charismatische persoonlijkheid waar ze voor komen. Integendeel, in veel gevallen ligt Evan geknield tussen de stoelen en komt hij pas overeind als de Geest hem dringt om te preken. Deze preken duren vervolgens vaak niet langer dan een kwartier, maar Gods aanwezigheid werkt zo krachtig dat duizenden tegelijk tot bekering komen.

Binnen twee maanden bekeren zich meer dan zeventigduizend mensen tot Jezus. Kroegen en voetbalstadions worden gesloten, niet zozeer omdat er tégen wordt gepreekt, maar omdat geen mens zich er meer voor interesseert. Iedereen is de hele dag aan het werk of in de kerk. In de mijnen wordt gepreekt, in de kroegen wordt gebeden, op scholen klinken aanbiddingsliederen en in winkels knielen mensen neer om God aan te roepen. Door het hele land worden bidstonden gehouden, die vaak de hele nacht doorgaan, meestal eindigend met een grote parade waarin de hele dorpsbevolking liederen zingt voor het Lam van God.

De opwekkingsdiensten De diensten die worden gehouden zijn niet bepaald gestructureerd te noemen. Ze worden soms wel, maar soms ook helemaal niet aangekondigd. In veel samenkomsten is vooraf niet duidelijk wié en òf er iemand het Woord zal brengen. Toch staan iedere keer duizenden mensen buiten of voor de ramen, omdat de kerk afgeladen vol zit. Ook in de liturgie is geen vaste lijn te ontdekken, maar alle diensten verlopen in eenheid en harmonie. Als er al wordt gepreekt, gaat het zonder enige uitzondering over het kruis waar Jezus stierf voor de zonden.

Misschien wel het meest opvallende kenmerk van de diensten is het aspect van aanbidding. Spontaan worden er liederen ingezet, die door iedereen worden overgenomen. Regelmatig wordt er urenlang in de Geest gezongen, zonder een vaste melodie. Toch klinkt het als een prachtig lied dat opstijgt naar Gods troon. Ook de Nederlander Johannes de Heer, die zich persoonlijk op de hoogte kwam stellen van de opwekking, komt onder de indruk van de liederen. Op het laatste moment voegt hij zelfs een aantal van deze liederen toe aan de liedbundel die hij aan het samenstellen is!

Gods kracht is vaak voelbaar aanwezig en het gebeurt meer dan eens dat de heerlijkheid van God zo krachtig straalt vanaf de preekstoel, dat de voorganger zich uit de voeten moet maken om niet volledig omvergegooid te worden. De voorpagina's van de kranten publiceren nu in plaats van sportberichten aan de lopende band opwekkingsnieuws. Hierdoor zijn veel getuigenissen gespaard gebleven voor volgende generaties. De politie is werkeloos en de rechters zitten voor niets in hun zalen, omdat er geen veroordelingen meer plaatsvinden. Zelfs politieke vergaderingen worden afgelast omdat de raadsleden op hun aangezicht liggen in de kerk.

Het gebed van Evan Roberts De opwekking duurt niet lang, maar de gevolgen zijn geweldig te noemen. Er is berekend dat van de honderdduizend mensen die tot bekering zijn gekomen, er vijf jaar later nog tachtigduizend zijn die de Heer met vreugde dienen.

Evan Roberts heeft het zo druk met de opwekking, dat hij vergeet aan zijn rust te denken. In 1905 belandt hij in een depressie, waar hij eigenlijk nooit meer helemaal overheen komt. Hij verlaat het toneel en legt zich helemaal toe op het doen van intense voorbede. In de opwekkingsdiensten waar hij zich vertoont, preekt hij over het kruis en de mensen worden meegesleept in Gods tegenwoordigheid. In één van de diensten wordt hij door de Geest gedrongen het onderstaande gebed te bidden, dat wordt gezien als de kern van de opwekking:

,,Heer Jezus, help ons nu door de Heilige Geest om oog in oog te komen staan met het kruis. Wat ook de belemmeringen mogen zijn, wij verplichten onszelf u te dienen. Plaats ons allen onder uw Bloed. O Heer, leg het Bloed over heel ons verleden tot op heden. We danken U voor het Bloed. Bindt de duivel op dit moment in de naam van Christus. Wij wijzen op het kruis van Christus. Het is ons kruis en we nemen zijn overwinning aan. Openbaar het kruis door de naam van Jezus. O, open de hemelen. Daal nu op ons neer. Scheur ons hart open; geef ons zo'n zicht op Golgotha dat ons hart ervan breekt. O Heer, daal neer; open ons hart om het hart te ontvangen dat voor ons bloedde. En als we dan dwazen moeten zijn, maak ons dwazen voor U. Neem ons, in geest, ziel en lichaam. Wij zijn van U. U hebt ons duur gekocht. Openbaar het kruis om Christus' wil, het kruis dat de wereld zal overwinnen. Plaats ons onder het Bloed. Sta niet toe dat we gaan nadenken wat mensen van ons zeggen. O spreek, spreek, spreek Heer Jezus. Uw woorden zijn 'waarlijk wijn'. Openbaar het kruis, geliefde Jezus, het kruis in zijn heerlijkheid. Regeer in ieder hart, om Jezus' wil. Heer, helpt u ons de stervende Verlosser te zien. Stel ons in staat om Hem de legerscharen van de duisternis te zien overwinnen. Eis nu de overwinning op voor uw Zoon, Heer. Hij is waardig te overwinnen. U bent de Almachtige God. O, eis de overwinning op. Wij zullen alle eer aan uw naam geven. Niemand dan U heeft recht op eer. Neem het, Heer. Verheerlijk uw Zoon in deze samenkomst. O Heilige Geest, doe nu uw werk door ons en in ons. Spreek uw woord in kracht, ter wille van uw naam. Amen!''

Evan Roberts, bezig met het Woord van God

De wereld in beroering Vanuit de hele wereld komen mensen om te zien wat God aan het doen is in Wales. Ze worden meegesleept in de glorie van God en nemen de getuigenissen mee naar huis. De uitwerking die de opwekking in Wales heeft gehad op de rest van de wereld is onbeschrijfelijk groot. In 1905 breken er in India, Zuid-Afrika en Latijns-Amerika grote opwekkingen uit, geleid door mensen die uit Wales zijn teruggekomen. De meest beroemde opwekking breekt uit in Azusa Street in Los Angeles. De voorbidder in die stad onderhield een correspondentie met Evan Roberts en ontving daardoor meer geloof en volharding. In april 1906 breekt de pinksteropwekking uit in een onooglijk schuurtje aan de Azusa Street. Deze opwekking wordt gezien als het begin van de moderne pinksterbeweging, waar vandaag de dag, nog geen honderd jaar later, meer dan 350 miljoen gelovigen toe behoren.

Documentaire over deze opwekking: